Na het overlijden van een woningeigenaar gaat het eigendom over op de erfgenamen van de overledene. Ook de hypotheek op de woning gaat naar de erfgenamen. Hoe werkt het afrekenen met de Belastingdienst? Hoeveel erfbelasting betalen de erfgenamen over het verkregen eigendom?

Na het overlijden van een familielid komt er veel op de nabestaanden af. Het eerste belang is het regelen van de uitvaart. Daarna moet er aandacht zijn voor het afwikkelen van de nalatenschap. Gericht op de eigen woning leggen we uit wat de financiële gevolgen zijn van het erven van een woning.

Wie heeft recht op de eigen woning?

De eerste stap is om te bepalen wie de erfgenaam is of de erfgenamen zijn. Binnen een gezin zijn de erfgenamen vaak de partner en de kinderen gezamenlijk. Ieder erft een gelijk deel van de nalatenschap. Dit kan anders zijn door een opgesteld testament en door gemaakte huwelijkse voorwaarden tussen de overledene en de achtergebleven partner. Door de notaris kunt u laten bepalen wie wat verkrijgt uit de nalatenschap. Nadat is vastgesteld wie wat krijgt, kan de waarde van de verkrijging worden vastgesteld.

Is de waarde hoger dan de schuld op de woning?

De eigen woning speelt vaak een grote rol in een erfenis. Er kan namelijk een grote overwaarde in zitten, maar het kan ook zijn dat de hypotheekschuld groter is dan de waarde. Door de sterk gestegen prijzen is een overwaarde het meest waarschijnlijk op dit moment. Als de WOZ-waarde van de woning hoger is dan de hypotheekschuld, is er sprake van overwaarde. Over deze waarde kan erfbelasting verschuldigd zijn.

Hoeveel erfbelasting is er verschuldigd?

De hoogte van de erfbelasting hangt af van de relatie tussen de overledene en de ontvanger en van de hoogte van de totale verkrijging. In de meeste gevallen erven de partner en/of de kinderen de woning of een deel van de woning. De ontvangers moeten afrekenen over de waarde van hetgeen ze ontvangen. De waarde van de woning is hier een onderdeel van.

Hoeveel betalen de kinderen aan erfbelasting?

Eerst moet de vrijstelling van €25.187 verrekend worden. Over het meerdere betalen de kinderen erfbelasting. De heffing voor kinderen bedraagt 10%. Is de waarde van de verkrijging groter dan €152.368? Over het meerdere boven dit bedrag bedraagt het tarief 20%.

Hoeveel betaalt de partner aan erfbelasting?

Voor de partner geldt een vrijstelling van bijna €800.000. Over het meerdere betaalt de partner ook 10%. Als het meerdere de €152.368 overstijgt, bedraagt de heffing over het meerdere ook voor de partner 20%.

Voorbeeld
Partners met twee kinderen hebben een woonhuis met een waarde van €600.000. Er zit nog een hypotheek op van €100.000. Ze zijn gehuwd en hebben geen huwelijkse voorwaarden opgesteld. Een van de partners overlijdt. Naast de eigen woning heeft de rest van de bezittingen een waarde van €100.000.

De nalatenschap van de overleden partner bedraagt: €600.000 – €100.000 (hypotheek) + €100.000 = (overige bezittingen) = €600.000 / 2 = €300.000. De andere helft is namelijk het eigendom van de partner. De partner heeft recht op €100.000 uit de nalatenschap en de kinderen ook ieder op €100.000. Door de hoge vrijstelling betaalt de partner geen erfbelasting. De kinderen betalen ieder:

€100.000 – €25.187 = €74.813 x 10% = €7.481,30